Risk Değerlendirmesi

Anasayfa » Kategori » İŞ GÜVENLİĞİ » Risk Değerlendirmesi

Günlük yaşantımızın merkezinde yer alan işyerlerinde birçok insanın sağlığı ve güvenliği çalışma koşulları ve çevresel faktörler nedeniyle sürekli bir risk altındadır. İşverenler ve çalışanlar için bu riskleri minimize etmek hayati önem taşır. Risk Değerlendirmesi tam olarak bu amaçla devreye alınır.

Risk Değerlendirmesi potansiyel tehlikeleri tanımlama, değerlendirme ve kontrol etme sürecidir. Uzman ekip arkadaşımız eliyle kaleme alınan bu yazımızda Risk Değerlendirmesi Nedir, Kimler Tarafından Uygulanır, Nasıl Yapılır gibi sorular ve daha fazlasını öğrenerek işyerlerindeki güvenliği artırmanın & riskleri en aza indirmenin temel adımlarını keşfedeceğiz. Sarızeybek OSGB olarak İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki uzmanlığımızla bu önemli konuda size rehberlik etmeye hazır olduğumuzu bilmenizi isteriz.

Risk Değerlendirmesi işyerlerinde meydana gelebilecek olası tehlikeleri tanımlama, bu tehlikelerin olasılığını & etkilerini değerlendirme ve ardından bu tehlikeleri kontrol altına alacak önlemleri belirleme sürecidir. Amacı işyerlerinde çalışanların güvenliğini & sağlığını korumak, işyerlerindeki riskleri minimize etmek, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek ya da azaltmaktır.

Risk Değerlendirmesi tüm işyerlerinde yapılması gereken bir süreçtir. Hangi sektörde olursa olsun işyerlerinde çalışanların güvenliği ve sağlığı her zaman önceliklidir. İşyerleri arasında farklı tehlikeler olabilir. Bu nedenle Risk Değerlendirmesi işyeri özelliğine göre uyarlanmalı; inşaat, sanayi, sağlık, eğitim, hizmet sektörü gibi farklı sektörlerde iş yapan işyerleri Risk Değerlendirmesi yapmalıdır.

SARIZEYBEK OSGB uzun yıllardır yüzlerce işletmeye OSGB Hizmetleri kapsamında ihtiyaç duyduğu konularda destek vermektedir. Özellikle tarafımıza en fazla iletilen sorulardan birisi “Risk Değerlendirmesi Nasıl Yapılır?” şeklinde olmaktadır. Bu soruyu maddeler halinde;

  1. Tehlikelerin Tanımlanması : İşyerindeki tüm potansiyel tehlikelerin belirlenmesi ve işyerinin her yönüyle incelenmesi
  2. Tehlikelerin Değerlendirilmesi : Belirlenen tehlikelerin olasılığını ve potansiyel etkilerini değerlendirme
  3. Risk Seviyesinin Belirlenmesi : Her bir tehlikenin risk seviyesinin belirlenmesi, öncelik sırasının belirlenmesi
  4. Kontrol Önlemlerinin Belirlenmesi : Tehlikeleri minimize etmek veya ortadan kaldırmak için alınacak önlemlerin planlanması
  5. Risk Değerlendirmesi Raporunun Hazırlanması : Tüm bu adımların sonuçlarının bir rapor halinde düzenlenmesi
  6. Önlemlerin Uygulanması : Belirlenen kontrol önlemlerinin uygulanması ve takip edilmesi
  7. Risk Değerlendirmesinin Sürekli Güncellenmesi : İşyerinde değişiklikler olduğunda veya yeni tehlikeler ortaya çıktığında risk değerlendirmesinin güncellenmesi

olarak belirtebiliriz.

Türkiye’de İş Sağlığı & Güvenliği mevzuatına göre belli sayıda çalışanı olan ve tehlikeli işlerde çalışan işyerleri Risk Değerlendirmesi Yapmak Zorundadır… Bu zorunluluk çalışan sayısına, işyerinin tehlike sınıfına ve faaliyet alanına göre farklılık gösterebilir. Risk Değerlendirmesi zorunluluğa uymayan işyerleri yasal yaptırımlarla karşılaşabilir.

Risk Değerlendirmesi Örneği işyerinin türü ve büyüklüğüne bağlı olarak farklılık gösterebilir. Genel olarak bir Risk Değerlendirmesi Örneği tehlikelerin tanımlandığı, risk seviyelerinin belirlendiği, kontrol önlemlerinin listelendiği ve sonuçların raporlandığı bir dokümanı içerir.

Risk Değerlendirmesi Ekibi işyerindeki farklı birimlerden veya uzmanlardan oluşan bir grup insanı ifade eder. Bu ekip Risk Değerlendirmesi etkili bir şekilde yapılmasını sağlar. İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları (İş Güvenliği Uzmanı), İşyeri Yöneticileri, İşçi Temsilcileri gibi farklı kişilerden oluşabilir.

Risk Değerlendirmesi Yöntemleri işyerinin karmaşıklığına ve tehlikelerine bağlı olarak değişim gösterebilir. Günümüzde sık kullanılan yöntemler arasında Gözlemsel Yöntemler, Anketler, Röportajlar, Risk Matrisleri, İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Programları (İSGRDP) gösterilebilir. İSGRDP gibi programlar veri analizi ve risk seviyelerinin otomatik hesaplanması gibi olanaklar sağlayabilirler.

SARIZEYBEK OSGB işyerlerine sunduğu Risk Değerlendirme hizmetlerini İş Sağlığı & Güvenliği mevzuatına uygun ve etkili bir şekilde yapılması, işverenlerin ve çalışanların sağlığını korumak açısından son derece önemlidir. Risk Değerlendirmesi işyerlerindeki tehlikeleri belirlemek ve bu tehlikeleri kontrol altına almak için kullanılan güçlü bir araçtır.

Sizde işletmenizin ihtiyaç duyduğu OSGB Hizmetleri hakkında detaylı bilgi almak, size özel sunabileceğimiz Risk Değerlendirme Danışmanlığı hizmetine uygun fiyatlarla ulaşmak için Hemen Bize Ulaşın metnine tıklayarak uzman ekip arkadaşımızla görüşebilirsiniz.

Risk Değerlendirmesi Nedir

Risk Değerlendirmesi işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmalardır.

Risk Değerlendirmesi İş Sağlığı ve Güvenliği yönünden yapılmasının yanı sıra ticari riskler, mevzuat değişiklikleri, bilgi güvenliği alanındaki tehditler, halkla ilişkiler veya değişen trendler gibi alanlarda da yapılabilir.

Risk Değerlendirmesi Hangi İşyerlerinde Yapılır

Risk Değerlendirmesi büyüklükleri ve tehlike sınıfları birbirinden farklı olan birçok işyerinde yapılmaktadır. Bu uygulama işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Risk Değerlendirmesi Ekibi olarak anılan kişiler;

  • İşveren veya işveren vekili,
  • İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten İş Güvenliği Uzmanları ile İşyeri Hekimleri,
  • İşyerindeki çalışan temsilcileri,
  • İşyerindeki destek elemanları,
  • İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen & işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar,

şeklinde belirtilebilir.

İşverenler ihtiyaç duymaları halinde bu ekibe destek olmak üzere işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet alabilir. Risk Değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu işveren veya işveren tarafından ekip içinden görevlendirilen bir kişi tarafından da sağlanabilir.

Risk Değerlendirmesi Nedir

Risk Değerlendirmesi Nasıl Yapılır

Risk Değerlendirmesi Yapmak İçin öncelikle Risk Değerlendirme Yöntemi seçilmelidir. Risk Değerlendirme Yöntemi planlı ve sistematik olarak yapılması gereken bir çalışmadır. Bu durum göz önüne alındığında farklı faaliyet alanları ve tehlike seviyelerine göre değişik yöntemler kullanmak daha doğru sonuçlar verecektir.

SARIZEYBEK OSGB olarak Risk Değerlendirme Yöntemi seçtikten sonra Risk Değerlendirme Sürecini 5 Temel Adımda gerçekleştirmekteyiz.

1-) Tehlikelerin Tanımlanması

İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek zarar veya hasar verme potansiyeli olan her şey tehlike olarak tanımlanır. Tehlikeler fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik veya psikososyal olabilir. Tehlikelerin tanımlanmasında İşyeri Hekimi, İş Güvenliği Uzmanı, çalışanlar, iş akış şemaları, iş tanımları, işyeri kuralları, kaza ve hastalık raporları, ramak kala olaylar, yasal mevzuat ve standartlar gibi kaynaklardan yararlanılır.

2-) Risk Analizi

Tehlikelerin tanımlanmasından sonra bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler belirlenir. Risk Analizi tehlikenin gerçekleşme olasılığı ve gerçekleşmesi durumunda ortaya çıkacak sonuçların şiddeti ile ilgilidir. Bu analiz için seçilen yönteme göre farklı formüller veya matrisler kullanılabilir. Risk Analizi sonucunda her bir tehlike için bir risk değeri elde edilir.

Risk Analizi hakkında aklınıza gelebilecek her sorunun cevabını sarizeybekosgb.com/risk-analizi bağlantısı ile ulaşabileceğiniz içeriğimizde bulabilirsiniz.

3-) Risk Değerlendirilmesi

Risk Analizi sonucunda elde edilen risk değerleri kabul edilebilir risk seviyesi ile karşılaştırılır. Kabul edilebilir risk seviyesi yasal yükümlülüklere ve işyerinin önleme politikasına uygun, kayıp veya yaralanma oluşturmayacak risk seviyesidir. Risk Değerlendirilmesi sonucunda kabul edilebilir risk seviyesinin üzerinde olan riskler için öncelik sırası belirlenir.

4-) Risk Kontrolü

Risk Değerlendirilmesi sonucunda öncelik sırasına göre belirlenen riskler için kontrol tedbirleri kararlaştırılır. Kontrol tedbirleri tehlikeyi ortadan kaldırmak, tehlikeyi azaltmak veya maruziyeti azaltmak şeklinde olabilir. Kontrol tedbirleri uygulanırken izlenen hiyerarşi;

  • Kaynağında Önleme : Tehlikeyi ortadan kaldırmak veya değiştirmek,
  • Kolektif Korunma : Tehlikeye maruz kalan çalışan sayısını azaltmak veya tehlikeli bölgeyi izole etmek,
  • Bireysel Korunma : Kişisel koruyucu donanım kullanmak veya çalışma süresini kısaltmak,
  • Eğitim ve Bilgilendirme : Çalışanlara tehlike ve riskler hakkında eğitim ve bilgilendirme yapmak,

olarak özetlenebilir.

5-) Risk Değerlendirmesinin Gözden Geçirilmesi

Risk Değerlendirmesi sürekli devam eden bir süreçtir. Bu nedenle Risk Değerlendirmesi yapılması gerekli durumlarda gözden geçirilmeli ve gerekli hallerde revize edilmelidir. Risk Değerlendirmesinin gözden geçirilmesini gerektiren durumlar arasında;

  • İşyerinde yeni bir makine, ekipman veya madde kullanılması,
  • İşletmede yeni bir iş veya işlem başlatılması,
  • Firmada yapılan işin değiştirilmesi veya geliştirilmesi,
  • İşyerinde meydana gelen kaza veya hastalık olayları,
  • İşletmede çalışma koşullarının değişmesi,
  • Firmada çalışanların sayısının veya niteliğinin değişmesi,

gösterilebilir.

Risk Değerlendirmesi Kaç Yılda Bir Yapılır

Risk Değerlendirmesi Yenileme Süreci işyerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre farklılık gösterir. “Risk Değerlendirmesi Kaç Yılda Bir Yenilenir?” sorusu;

  • Az Tehlikeli İşyerleri İçin = 6 yılda en az 1 kez
  • Tehlikeli İşyerleri İçin = 4 yılda en az 1 kez
  • Çok Tehlikeli İşyerleri İçin = 2 yılda en az 1 kez

geçerlilik süreleri ve yenileme tarihleri dikkate alınarak yanıtlanmaktadır.

Sarızeybek OSGB olarak piyasa koşullarına uygun ve rekabetçi fiyatlarla hizmet vermekteyiz. Risk Değerlendirmesi Yönetimi süreci hakkında bilgi almak ve size özel bir teklif istemek için Teklif Alın butonuna tıklayabilirsiniz.

Risk Değerlendirmesi Nasıl Yapılır

Risk Değerlendirmesi Yapma Zorunluluğu

Risk Değerlendirmesi Yapmak hem yasal bir zorunluluk hem de İş Sağlığı ve Güvenliği yönetiminin temelidir. Risk Değerlendirmesi sayesinde işyerindeki tehlike ve riskler önceden belirlenerek gerekli önlemler alınabilir. Böylece iş kazaları ve meslek hastalıkları önlenerek hem çalışanların hem de işverenin hak ve menfaatleri korunmuş olur.

Risk Değerlendirmesi 20.06.2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerini kapsayan bir yasal zorunluluktur. Kanunla koyulan tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç 2, 4 ve 6 yılda bir yenilenmelidir. Özellikle üretim yapılan ve iş ortamı sabit bir düzen içinde ilerlemeyen tersane, inşaat gibi sektörlerde Risk Değerlendirmesi aylık olarak bile yapılabilir.

Risk Değerlendirmesi Yöntemleri

Risk Değerlendirmesi işyerlerindeki potansiyel tehlikeleri tanımlamak, değerlendirmek ve kontrol altına almak için çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Bu yöntemler arasında en fazla tercih edilenleri;

  1. Gözlemsel Yöntemler : Gözlem işyerindeki tehlikelerin belirlenmesi için doğrudan kullanılan bir yöntemdir. İş Sağlığı ve Güvenliği uzmanları veya çalışanlar işyerini dikkatlice gözlemleyerek potansiyel tehlikeleri tespit edebilirler. Bu yöntem işyerindeki günlük aktiviteleri ve iş akışını incelemeyi içerir. Gözlemsel yöntemler işyerinin gerçek durumunu anlamak için değerli bir araçtır.
  2. Anketler ve Röportajlar : Çalışanların görüşlerini ve deneyimlerini öğrenmek için anketler & röportajlar kullanılabilir. Çalışanlar işyerindeki potansiyel tehlikeleri ve güvenlik endişelerini paylaşabilirler. Bu yöntem çalışanların katılımını teşvik eder ve işyerindeki riskleri daha iyi anlamak için faydalıdır.
  3. Risk Matrisleri : Risk matrisleri belirli tehlikelerin risk seviyelerini değerlendirmek için kullanılır. Bu matrisler, olasılığı ve etkiyi değerlendirerek her tehlikenin bir risk seviyesine sahip olduğu bir grafik veya tablo şeklinde sunulur. Bu yöntem, işyerindeki öncelikli tehlikeleri belirlemek için kullanışlıdır.
  4. İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Programları (İSGRDP) : İSGRDP bilgisayar tabanlı yazılımları içeren ve Risk Değerlendirmesi sürecini otonom hale getiren bir yöntemdir. Bu programlar verileri analiz eder, risk seviyelerini hesaplar ve Risk Değerlendirmesi raporlarını otomatik olarak oluşturur. İSGRDP’ler büyük ve karmaşık işyerlerinde kullanışlıdır.
  5. İşyeri İncelemesi : İşyeri incelemesi iş yerinin fiziksel koşullarını, ekipmanlarını ve iş süreçlerini incelemeyi içerir. Bu yöntem işyerindeki potansiyel tehlikeleri ve güvenlik zafiyetlerini belirlemek için kullanılır. İnceleme işyerinin altyapısı ve iş akışını anlama konusunda önemlidir.
  6. Literatür Araştırması : Belirli bir endüstri veya işyeri türü için mevcut literatür ve istatistiklerin araştırılması, potansiyel tehlikelerin ve risklerin belirlenmesine yardımcı olabilir. Bu bilgiler Risk Değerlendirmesi sürecine rehberlik edebilir.

şeklinde açıklayabiliriz.

Yukarıda detayları ile belirttiğimiz Risk Değerlendirme Yöntemleri dışında Kinney Yöntemi, Fine-Kinney Yöntemi, Preliminary Hazard Analysis (PHA), Failure Mode and Effect Analysis (FMEA), Fault Tree Analysis (FTA), Event Tree Analysis (ETA), What If Analysis (WIA) gibi pek çok teknikte Risk Değerlendirmesi kapsamında kullanılabilir.

Her bir yöntem işyerinin özelliğine ve ihtiyacına göre seçilebilir. Birçok işyeri birden fazla yöntemi bir arada kullanarak daha kapsamlı bir Risk Değerlendirmesi yapar. Bu yöntemlerin etkili bir şekilde kullanılması işyerlerinin güvenliğini ve çalışanların sağlığını koruma açısından oldukça büyük öneme sahiptir.

SARIZEYBEK OSGB yukarıda belirtilen Risk Değerlendirme Yöntemleri ve daha fazlasını değerlendirip sizin işletmeniz için en doğru tekniğe karar verdikten sonra uygulamaya koymaktadır. Risk Değerlendirmesi sürecinde profesyonel destek almak için Hemen Bize Ulaşın

Risk Değerlendirmesi Örnekleri

SARIZEYBEK OSGB olarak tarafımıza OSGB Hizmetleri kapsamında ulaşan bireysel veya kurumsal işletmelerden en sık aldığımız soru “Risk Değerlendirmesi Örneği Sunma Şansınız Var Mı?” şeklinde olmaktadır.

Risk Değerlendirmesi Örneği işletmenizin özel gereksinimleri & riskleri dikkate alınarak hazırlanmalıdır. Bu nedenle özel bir örnek sunmak oldukça zordur. Bununla birlikte farklı sektörlerde referans alınabilmesi için hazırladığımız Risk Değerlendirmesi Örneklerine sarizeybekosgb.com/risk-degerlendirme-ornekleri bağlantısından erişebilirsiniz…

Risk Değerlendirme Yöntemleri

Risk Değerlendirmesi Ekibi

Risk Değerlendirme Ekibi işyerindeki tehlikeleri ve riskleri değerlendirmek, kontrol önlemleri belirlemek ve İş Sağlığı & Güvenliği politikalarını uygulamak için oluşturulan bir grup insanı içerir. Risk Değerlendirme Ekibi üyeleri;

  • İşveren veya İşyeri Sahibi : İşveren veya işyeri sahibi işyerindeki İş Sağlığı ve Güvenliği sorumluluğunu taşır ve Risk Değerlendirme ekibinin lideri olabilir. İşveren veya işyeri sahibi işyerinde genel stratejileri belirleme ve kaynakları sağlama konularında etkilidir.
  • İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları : İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları işyerindeki tehlikeleri tanımlama ve riskleri değerlendirme konusunda uzmanlaşmış kişilerdir. Uzmanlar Risk Değerlendirmesi sürecini yönlendirir ve teknik destek sağlar.
  • Çalışan Temsilcileri : Çalışan temsilcileri işyerinde çalışanların görüşlerini ve deneyimlerini temsil ederler. Onlar işyerindeki güvenlik endişelerini ve potansiyel tehlikeleri ekibe ileterek işyerinin genel güvenliği için önemli bir rol oynarlar.
  • İşyeri Çalışanları : İşyeri çalışanları İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili bilgi ve deneyimlerini paylaşmada önemli bir rol oynarlar. Onların katılımı işyerindeki potansiyel tehlikelerin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olur.
  • İşyeri Yöneticileri ve İşbirliği : İşyeri yöneticileri Risk Değerlendirmesi Ekibinin bir parçası olarak İş Sağlığı ve Güvenliği politikalarının uygulanmasında ve kontrol önlemlerinin geliştirilmesinde rol oynarlar. İşbirliği ekibin etkin bir şekilde çalışmasını sağlar.
  • Diğer Uzmanlar : İşyerinde özel bir uzmanlık gerektiren tehlikeler söz konusuysa bu uzmanlar da ekibe dahil edilebilir. (Örneğin ; kimyasal güvenlik konularında uzman bir kimyager veya yangın güvenliği konularında bir itfaiyeci gibi)

şeklinde belirtilebilir.

Risk Değerlendirme Ekibi işyerinin özelliğine ve büyüklüğüne göre farklılık gösterebilir. Bu ekip İş Sağlığı ve Güvenliği politikalarını uygulamak ve işyerindeki riskleri minimize etmek için işbirliği yapar. İşyerinin karmaşıklığına ve tehlikelerine bağlı olarak ekibin büyüklüğü ve uzmanlık alanları farklılık gösterebilir.

Risk Değerlendirmesi ve Risk Analizi Farkı

Risk Değerlendirmesi ve Risk Analizi İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi için temel unsurlardır. Risk Analizi genel bakış sunarak tehlikeleri belirlemek için kullanılırken, Risk Değerlendirmesi daha ayrıntılı bir inceleme yapar ve risklerin kontrol altına alınması için daha fazla bilgi sağlar. Her iki süreç de işletmelerin çalışanlarını ve iş süreçlerini koruma amacı taşır ve bu nedenle her ikisi de birlikte kullanıldığında en etkili sonuçları verir.

SARIZEYBEK OSGB olarak Risk Analizi ile birlikte Risk Değerlendirmesi konusunda da ihtiyaç duyan firmalara yardımcı olmaktayız. Risk Değerlendirmesi ile ilgili tüm detaylara sarizeybekosgb.com/risk-degerlendirmesi bağlantısına tıklayarak ulaşabilirsiniz.

İSG (İş Sağlığı ve Güvenliği) Risk Değerlendirmesi işyerinin karmaşıklığına ve tehlikelerine bağlı olarak belirlenir. Bu rapor genelde yıllık olarak yapılır.
Risk Değerlendirmesi işyerinde önemli değişiklikler olduğunda veya yeni tehlikeler ortaya çıktığında yenilenmelidir. Ayrıca işyerinin tehlike sınıfına göre belirli sürelerde gözden geçirilmesi tavsiye edilir.
Risk Değerlendirmesi işyeri açıldığında, yeni bir tehlike tanımlandığında veya mevcut iş süreçleri veya koşulları değiştiğinde yapılmalıdır. Ayrıca düzenli aralıklarla bu plan gözden geçirilmelidir.
Risk Değerlendirmesi işyerindeki potansiyel tehlikeleri tanımlama, bu tehlikelerin olasılığını & etkilerini değerlendirme ve ardından bu tehlikeleri kontrol altına alacak önlemleri belirleme sürecidir. İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları tarafından yapılır.
Risk Değerlendirmesi işyerinde önemli değişiklikler meydana geldiğinde, yeni bir tehlike tanımlandığında, kontrol önlemleri uygulandığında veya yıllık gözden geçirmelerde yenilenmelidir.
Hiperlipidemi Risk Değerlendirmesi tıbbi bir konu olup bir sağlık uzmanı tarafından yapılmalıdır. Kişinin lipid seviyelerini ölçerek ve diğer sağlık faktörlerini değerlendirerek gerçekleştirilir.
Türkiye'de İSG (İş Sağlığı & Güvenliği) Mevzuatına Göre belli sayıda çalışanı olan ve tehlikeli işlerde çalışan işyerleri için Risk Değerlendirmesi Yapma Zorunluluğu Bulunur. Bu zorunluluğa uymayan işyerleri yasal yaptırımlarla karşılaşabilir.

E-Bülten